Do połowy 1954 roku budowali Nową Hutę prawie wyłącznie z rozbiórkowej cegły wrocławskiej
Podpowiedź znajdziemy we wspomnieniach Tadeusza Binka z Dyrekcji Budowy Miasta Nowa Huta.
– Do połowy 1954 r. mury i ściany nośne na budowach Nowej Huty wykonywane były prawie wyłącznie z rozbiórkowej cegły wrocławskiej, od 1953 r. mieliśmy cegłę także z nowo wybudowanej dużej cegielni w pobliskich Zesławicach – pisze Tadeusz Binek.
Potwierdzenie jego słów znajdujemy w radiowym reportażu poświęconym Leopoldowi Mondszajnowi z miejskiego przedsiębiorstwa rozbiórkowego. (W 1956 roku Mondszajn został aresztowany i skazany na 15 lat więzienia za przestępstwa przeciw mieniu, tzw. aferę ceglaną.) Jego syn wspomina, że ojciec niechętnie odpowiadał na pytania. – Powiedział, że wybudował w Polsce miasto, a dostał za to 15 lat więzienia. Czuł się bardzo źle potraktowany.
Tym miastem mogła być tylko Nowa Huta.
Budowa Nowej Huty, rok 1950
Propaganda: „pomagamy w budowie stolicy”
W tym samym czasie państwowa propaganda przekonywała wrocławian, że odbudowują Warszawę. Jak podaje Gregor Thum, pod koniec sierpnia 1953 roku Gazeta Robotnicza zorganizowała nawet konkurs z nagrodami. „Każdy wrocławianin daje 50 cegieł dla Warszawy – Pomagamy w budowie stolicy.” Tym którzy dostarczą ich najwięcej, obiecywano wycieczkę do Warszawy.
Cegły z Wrocławia i okolic istotnie w jakiejś części miały trafiać do odbudowywanej stolicy (a także do Łodzi i Katowic). Kłamstwo polegało na tym, że zatajono przed opinią publiczną główny powód rozbiórek.
Wmawiano mieszkańcom, że pomagają zniszczonej przez wojnę Warszawie. Było to doskonałe uzasadnienie dla każdej konfiskaty mienia i każdej poniesionej straty. Tyle, że nieprawdziwe.
Budowę Nowej Huty rozpoczęto w czerwcu 1949
Oznacza to, że przez 5 lat (do połowy 1954 roku) budowana była z wrocławskiej cegły rozbiórkowej. W 1951 roku Nowa Huta została włączona w obręb Krakowa, stając jego dzielnicą. Jej układ urbanistyczny wpisany został - już współcześnie - do rejestru zabytków.
Odpowiedzialne za rozbiórki we Wrocławiu są władze PRL
Decyzje zapadały na szczeblu centralnym. Skany stosownych uchwał rządowych dostępne są dziś w internecie. Jedną z nich jest Uchwała Prezydium Rządu z dnia 3 stycznia 1951, którą znajdziecie tutaj. Zobowiązywała ona do pozyskania w 1951 roku łącznie 500 milionów cegieł z rozbiórek. W tym 220 milionów z województwa wrocławskiego.
